Rektal prolapsus, rektumun (kalın bağırsağın son kısmı, makay bölgesinin hemen üzerinde yer almaktadır) esnemesi ve makattan dışarıya sarkmasıdır. Genellikle makatı kasmaya yarayan sfinkter kaslarının güçlüklerinin eşlik etmesi ile dışkı kaçırma görülebilmektedir. Her iki cinste de görülebikmekle beraber kadınlarda erkeklere göre daha sıktır.
NEDEN MEYDANA GELİR?
Rektal prolapsusun oluşmasında birçok faktör etkili olmaktadır. Bağırsak alışkanlıklarında uzun süreli değişimler, hatta çoçukluk çağında başlayan bir sürecin geç bulgusu olarak görülebilmektedir. Çok naidr olmakla beraber genetik geçiş söz konusudur. Birçok hastada rektumun pelvise asılmasını sağlayan bağlarda gevşeme ve sifinkter kaslarında güçsüzlük söz konusudur. Bazen rektal prolapsusa pelvik tabanın yetersizliği eşlik eder ve idrar kaçırma görülür, ya da pelvis içi diğer organların da dışarı doğru sarkması görülebilmektedir. Omurilik hasarı ve hastalıkları sonucu da görülebilmektedir. Yukarıda bahsedildiği gibi sebep olarak birçok neden tahmin edilmekle beraber, tam olarak nedeni saptanamamıştır.
HEMOROİDAL HASTALIK İLE REKTAL PROLAPSUS AYNI HASTALIK MIDIR?
Kanama ya da mukozal bir dokunun makattan sarkması belki iki hastalığın da ortak semptomu olmakla beraber rektal prolapsusta daha üst seviyeden bir bağırsağın makattan sarkması söz konusudur. Hemoroidal hastalıkta ise anal kanal denilen makat bölgesinin sarkması görülmektedir.
REKTAL PROLAPSUS TANISI NASIL KONULUR?
Hekimin dikkatli bir hikaye alması ve tam bir ano-rektal bölge muayenesi ile tanı konulabilmektedir. Prolapsusu görebilmek için bazı durumlarda hasta tuvalete oturur pozisyona alınarak ıkınması istenir ve prolapsus izlenir. Bazı durumlarda rektal prolapsus içeride kaldığından izlenemeyebilir. Gizli rektal prolapsus mevcutsa defakografi denilen hastanın dışkılama esnasında rektumun ve makatın hareketlerini inceleyen radyoloji yöntemi ile tanı konulabilmektedir. Ayrıca cerrahın rektal prolapsus tedavisinde uygulacağı cerrahi tekniğe karar vermesinde de yardımcı olmaktadır. Anal manometri denilen ve makat bölgesi kaslarının basınçlarını ölçen tetkik ile rektumu çevreleyen kaslardaki ve sifinkterlerdeki zayıflık gösterilebilmektedir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Rektal prolapsusun tedavisi cerrahidir. Kabızlık ve fazla ıkınma rektal prolapsusu tetiklediği durumlarda basit diyet önerileri, rektal prolapsus geliştikten sonra hastalığın kontrol altına alınmasını sağlayamamaktadır. Birçok cerrahi yöntem tedavisi için tarif edilmiştir. Karından yaklaşım ve makattan yaklaşım olarak iki ana başlık toparlanabilecek tekniklerin seçiminde, prolapsusun derecesi, hastanın yaşı ve fiziksel durumu, tanısal testlerin sonucu önemlidir. Karından yaklaşımlar laparoskopik yöntemle yapılabilmektedir.
CERRAHİNİN BAŞARISI NEDİR?
Hastaların tama yakını cerrahi sonrası şikayetlerinden tamamen kurtulmaktadır ya da büyük oranda rahatlamaktadır. Cerrahinin başarısı, ameliyat öncesi sifinkterlerin durumu, prolapsusun makattan sarkması ya da içeride kalması, hastanın kondisyonu gibi birçok faktöre bağlıdır. Mesela rektal prolapsus ya da başka sebeplerle sifinkter güçsüzlüğü gelişmesi ve tedavi edilmemesi, rektal prolapsusun tekrarlaması için risktir.